ناهنجاری و ناپایداری اسکان و سکونت اگرچه ریشه‌ای دیرپا در سرزمین ما دارد اما تظاهر آن در اشکال حاشیه‌نشینی، اسکان غیررسمی، کانون‌های خودرو و اسکان غیرقانونی و نامتعارف به عنوان محصول شرایط جدید شهرنشینی در کشور سابقه زیادی ندارد. مقاله حاضر، مبین نحوه انتخاب و اولویت‌بندی وضعیت محلات، و بیان کننده روشی نوین در شناسایی محلات غیررسمی است. در این مقاله، پس از انجام بررسی‌های پایه و مطالعات نظری و تدوین روند و روش شناسایی، پهنه‌بندی‌فقرشهری در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و کالبدی با تعریف شاخص‌های مرتبط در هر بعد مشخص شد؛ سپس با تلفیق نتایج این مرحله، پهنه‌های فرودست شناسایی، و پس از آن تدقیق مطالعات اجتماعی و فرهنگی، طبیعی و نیز مطالعه نحوه مالکیت و تصرف زمین و ملاحظه ساختار و بافت این پهنه‌ها تدقیق، و حدود 20 محله فرودست تشخیص و محلات اسکان غیررسمی شناسایی و اولویت‌بندی شدند. در نهایت، با امتیازدهی و اولویت‌بندی، سه محله به عنوان محلات هدف به منظور ارائه برنامه توانمندسازی ارائه شد. هدف در انتخاب این محلات، علاوه بر حاد بودن و نیاز به تدوین برنامه برای این محلات، امکان تسری برنامه‌ها به سایر محلات، و بدین منظور، در نظر داشتن تنوع در محلات هدف بوده است. روش‌ها و فنون به کار گرفته شده در این پژوهش، عبارت از روش فرآیند تحلیل سلسله‌مراتبی و روش دلفی در وزن‌دهی و انتخاب معیارها و پس از آن، در اولویت‌دهی گزینه‌ها در مراحل مختلف و همچنین به کارگیری نرم‌افزار GIS و مدل‌های مختلف تحت آن (برای مثال، نرم افزار الحاقی Spatial Analyse و با استفاده از تابع MAP Calculator )، در تحلیل داده‌ها و اطلاعات و روی‌هم‌اندازی لایه‌های مختلف بوده است
Introduction of one approach for identifying poor districts and unofficial
residence, Case study: Karaj’s unofficial habitations
نویسندگان [English]
Mahmoud Haghighat؛ Mohammad Hossein Ramesht
چکیده [English]
Although inconsistency and anarchy of habitation have been rooted in history of our homeland, its emergence in the forms of suburbia, unofficial residence, car parking, illegal and unusual residence as result of novel conditions of urbanization hasn’t lasted long in our country. The present article shows selection and prioritization of districts and it would be a new approach in identifying unofficial districts. In this article, after conducting basic researches and theoretical studies and methodology, defining the scope of urban poverty from social and economic and physical perspectives will be determined, after integrating of results of this phase, poor scopes were identified and after carrying out social, cultural and environmental studies and study of ownership and land tenure and structure and context of these scopes and approximately 20 poor districts identified and unofficial inhabited district were located and were prioritized. Finally, after grading and ranking, three districts as target districts were introduced in order to provide development plans. Suffering severe conditions as well as the need to devise a plan, the aim of selection of these districts was to implement plans for other districts and therefore variety of districts is taken into account. In this research analytical hierarchy process and Delphi method for classification and selection of criteria and then prioritization of choices in different phases and also application of GIS and other cases (supplemental software such as spatial analysis and use of MAP Calculator function) in data analysis and overlapping of different layers are applied.
کلیدواژه‌ها [English]
poor districts, Karaj’s unofficial districts, criteria of selection of unofficial
districts, prioritization of districts
ابتدای صفحه